Menedżer w świecie VUCA
Artykuły
11 października 2019
Menedżer w świecie VUCA
Jedyne, co jest pewne, to zmiana, dlatego współczesny świat, określany jako świat VUCA, wymaga od menedżerów dobrze rozwiniętych kompetencji w obszarze zarządzania zmianą. Rzeczywistość, w której funkcjonujemy, jest:- ulotna i zmienna (Volatility);
- niepewna (Uncertainty);
- złożona, niedająca jednego rozwiązania, za to wskazująca mnogość możliwości (Complexity)
- niejednoznaczna pod względem definicji, kategorii, pojęć (Ambiguity).
Termin VUCA pochodzi z końca lat 80 XX wieku. Został pierwotnie opracowany w środowisku wojskowym i nawiązywał do skomplikowania świata dwubiegunowego (NATO – Układ Warszawski). Dzisiejszy świat jest dużo bardziej złożony. Dwubiegunowość została zastąpiona wielobiegunowością, a VUCA nabiera z każdym dniem nowych znaczeń.
Zmienność (volatility)
Wyzwanie stanowią szybkie zmiany przebiegające w sposób chaotyczny, uniemożliwiający określenie jakichkolwiek trendów lub znalezienie wzorców postępowania. Np. niestabilność systemu prawnego, podatkowego, zmiany wielkości zamówień towarów i usług związane z klęskami żywiołowymi itd. W efekcie szybkości zachodzących zmian, długoterminowe szczegółowe plany ulegają szybko dezaktualizacji. Istnieje obawa, że im więcej czasu spędzamy na planowaniu, tym większa szansa na to, że plan będzie nieaktualny już w momencie jego prezentacji. Zamiast szczegółowych planów warto zadbać o wizję konkretnego przedsięwzięcia (stan docelowy), która pozwoli na wyznaczenie kierunku i umożliwi płynne reagowanie na pojawiające się zmiany w otoczeniu.Menedżer w świecie VUCA musi widzieć zmiany i potrafić przewidzieć jakie działanie (reakcja) do nich pasuje. Musi być otwarty, pewny siebie i mieć poczucie sprawczości.
Niepewność (uncentainty)
Wyzwanie wiąże się faktem, że na podstawie doświadczeń z przeszłości trudno jest wnioskować o przyszłości. Pojawiają się wciąż nowe wyjątki od reguł, a nawet wyjątki od wyjątków, a same reguły tracą swoją aktualność. W warunkach niepewności pojawia się niski poziom świadomości i zrozumienia występujących zdarzeń i problemów. W efekcie trudno jest przewidzieć jaki będzie skutek podejmowanych działań, co może prowadzić do wydłużenia procesu planowania, aby zmniejszyć niepewność (wtedy patrz punkt pierwszy). Aby skuteczniej działać w warunkach niepewności konieczne jest zbudowanie poczucia głębszego sensu wydarzeń oraz chęć zrozumienia otaczających warunków oraz akceptacja tego, że opinie innych na temat tego co się dzieje, mogą pomóc w uzyskaniu większego i dokładniejszego obrazu sytuacji.Menedżer w świecie VUCA musi posiadać zdolność do pozyskiwania wartościowych danych z otoczenia oraz szybkiej, kreatywnej i niestandardowej ich interpretacji.
Złożoność (complexity)
Wyzwanie stanowią nakładające się na siebie różne obszary działalności oraz wpływ czynników zewnętrznych, co powoduje trudności w identyfikacji łańcucha przyczynowo skutkowego podejmowanych działań i pojawiających się problemów. Złożoność może napędzać nieproduktywne zachowania obwiniania innych za efekty podejmowanych decyzji. Radzenie sobie ze złożonością wymaga skupienia na tym, co chcemy osiągnąć oraz bycia elastycznym i kreatywnym w sposobie osiągania wyznaczonego celu.Menedżerowie w świecie VUCA powinni przede wszystkim opracować jasny system zarządzania w firmie, przekazywać jasno opisane zadania i procesy oraz zadbać o rozwój swoich pracowników, by byli oni w stanie efektywnie działać w złożonych sytuacjach.
Niejednoznaczność (ambiguity)
Wyzwanie stanowią niejasność sytuacji, szansa na błędne odczytanie sygnałów płynących z otoczenia, mnogość znaczeń oraz brak wcześniejszych doświadczeń w danym obszarze. Funkcjonowanie w warunkach niejednoznaczności powoduje wychodzenie poza swoją strefę komfortu i podejmowanie działań o zwiększonym ryzyku albo w obawie przed ryzykiem wstrzymanie się od podejmowania jakichkolwiek decyzji. Niejednoznaczne warunki otoczenia wymagają elastyczności i stworzenia atmosfery sprzyjającej podejmowaniu decyzji (otwartości na ewentualne błędy) oraz budowania postaw proinnowacyjnych.Menedżer w świecie VUCA powinien posiadać kompetencje zwinne tj. posiadać umiejętność rozpoznawania sytuacji za pomocą doświadczeń. Zamiast dyskutować, działa a następnie sprawdza efekty.
Menedżer w świecie VUCA
Zapraszamy na praktyczny warsztat rozwojowy dla menedżerów Twojej firmy.- jaka jest historia świata VUCA oraz jaka jest charakterystyka 4 obszarów, które tworzą świat VUCA (zmienność, niepewność, złożoność, niejednoznaczność),
- jakie są czynniki ryzyka płynące z otoczenia zewnętrznego i wewnętrznego organizacji w świecie VUCA,
- jak działać w świecie VUCA, aby odnieść sukces (wybrane narzędzia i strategie),
- jakie kompetencje powinien posiadać menedżer 4.0 aby skutecznie funkcjonować w nowej VUCA rzeczywistości.
- jak koncentrować się na kluczowych strumieniach informacji,
- jak identyfikować oraz właściwie interpretować sygnały z otoczenia wewnętrznego i zewnętrznego organizacji,
- jak prawidłowo klasyfikować własne sytuację biznesowe w odniesieniu do poszczególnych obszarów VUCA,
- jak przeciwdziałać niekorzystnym aspektom świata VUCA.
- zrozumienie specyfiki świata VUCA (rozumienie różnych perspektyw i wymiarów),
- swobodę sprawnego funkcjonowania w środowisku charakteryzującym się dużą zmiennością/niepewnością/złożonością/nieprzewidywalnością,
- mapę pomysłów w jaki sposób zmierzyć się z poszczególnymi wyzwaniami z „własnego podwórka” (zidentyfikowanymi w trakcie warsztatów),
- większą zwinność oraz lepsze przygotowanie do wyzwań, które niesie współczesne otoczenie biznesowe, a także zmiany technologiczne i globalne trendy rozwojowe.